Opieka nad osobami starszymi, osobami z niepełnosprawnością czy seniorem polega nie tylko na zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych. Ich zakres wykracza daleko poza działania i kompetencje pielęgniarki czy salowego. Nieważne, czy świadczone są tu specjalistyczne usługi opiekuńcze, czy takimi osobami opiekują się członkowie rodziny, bardzo ważne jest, by podopiecznego zająć czymś, co nie będzie przypominało mu o codziennych trudach i zmaganiach. Opieka nad osobami starszymi to również zapewnienie im towarzystwa, by nie doskwierała im samotność. Co zatem można robić razem z seniorem? Mamy kilka ciekawych i skutecznych pomysłów. Czytaj do końca!

Seniorzy - najlepsze formy spędzania czasu z osobami starszymi

W całym okresie sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, seniorem czy osobą, której doskwierają niepełnosprawności, należy pamiętać, żeby podchodzić do tej misji z pełną odpowiedzialnością, cierpliwością, empatią i... kreatywnością.

Dotrzymanie towarzystwa, poświęcenie uwagi, sprawienie, że osoba będzie wysłuchana, doceniona i potrzebna - to wszystko wydaje się z pozoru proste. Jednak w rzeczywistości niekoniecznie musi tak być. Na szczęście wszystko sobie wcześniej zaplanować. A my podsuwamy kilka możliwości.

Jak zaplanować spędzanie czasu z seniorem?

Osoby chore i osoby doświadczające szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia i swojej sytuacji, wymagają opieki osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Zawód opiekunki czy opiekuna osób starszych będzie z każdym rokiem nabierał coraz większego znaczenia. Potrzeba będzie zaangażowanych i empatycznych osób, dla których sprawowanie opieki będzie prawdziwą misją.

Niezależnie od tego, czy wszystko odbywa się w miejscu zamieszkania czy jest nim ośrodek pomocy społecznej, warto zadbać o to, by rodzaj aktywności był dostosowany do potrzeb i możliwości osób starszych.

Należy wziąć pod uwagę kilka czynników. Wśród nich jest oczywiście stan zdrowia, upodobania i preferencje, a także stan psychiczny. Pamiętaj, że te czynności powinny być dostosowane do jego zainteresowań i przyzwyczajeń.

Jeśli senior ma problemy z poruszaniem się, cierpi na chorobę Alzheimera, ma zaburzenia wzroku i słuchu - oczywistym jest, że nie wszystkie aktywności będą możliwe do zastosowania.

Opiekę nad seniorem - zwłaszcza pod nieobecność rodziny - trzeba traktować nader poważnie. Rolą opiekuna nie będzie przecież tylko czuwanie nad osobą starszą czy z niepełnosprawnościami. Opiekunka/Opiekun ma być jej towarzyszem, powiernikiem, a czasem też bratnią duszą.

1. Czas wolny osób starszych - rozmowa i zapewnienie kontaktów

Niezależnie od wieku mamy w sobie silną potrzebę rozmowy, relacji, a czasem po prostu zwyczajnego wygadania się i bycia wysłuchanym.

Rozmowa z seniorem przy kawie czy herbacie sprawdzi się tu doskonale. To doskonały sposób na to, by zbudować i podtrzymywać więzi - zarówno seniorów z dziećmi, jak i opiekunów z seniorami (zwłaszcza, gdy nie jest to rodzina).

Tematów takich rozmów może być wiele - od przeszłości i doświadczeń zawodowych, przez ulubione książki, hobby, zainteresowania, aż po anegdoty towarzyskie czy z życia rodziny.

Może na początku wydawać Ci się będą one sztucznie podtrzymywane, ale zanim się obejrzysz nawiążecie wspólną nić porozumienia, a kurtuazja przerodzi się w szczerą relację. Takiej pomocy zapewnić nie będzie w stanie osoba, która traktować będzie ją jako odbębnienie swoich obowiązków. To nigdy nie kończy się tylko na pracy - opiekunowie i seniorzy często stają się przyjaciółmi.

2. Aktywne spędzanie czasu opiekuna i seniora - gimnastyka i joga sprawdzą się idealnie

Jak mówi powiedzenie, w zdrowym ciele, zdrowy duch. I tak też jest w przypadku osób w podeszłym wieku. Codzienna gimnastyka czy joga dla seniora w miejscu zamieszkania lub na świeżym powietrzu poprawią nie tylko kondycję czy sprawność ruchową. To także doskonałe wsparcie dla odporności organizmu.

Odpowiednio dobrane ćwiczenia i ich regularne wykonywanie może spowolnić procesy starzenia. Dzięki nim da się opóźnić pojawienie się demencji, a także złagodzić ich skutki.

Najlepsze zajęcia dla seniora to: pływanie, nordic walking, joga, pilates, gimnastyka, łagodne ćwiczenia na zewnętrznej siłowni. Ale to oczywiście nie koniec pomysłów czy możliwości. Pamiętaj tylko, że niektóre z nich będą wymagały zgody lekarza.

3. Spacery - możliwe nawet w podeszłym wieku

Jeśli aura pozwala i nie ma do tego żadnych medycznych przeciwwskazań, warto wybrać się na spacer i spędzić czas na świeżym powietrzu.

Spacer dotleni mózg, zrelaksuje i pomoże pozbyć się napięć z całego dnia. Wystarczy odpowiednie ubranie, a w razie konieczności wózek czy balkonik, by móc cieszyć się pięknem natury w pobliskim parku, nad jeziorem czy w lesie. W tym czasie śmiało można wykonać kilka ćwiczeń gimnastycznych czy rozciągających - pamiętaj tylko, żeby nie robić tego bez wiedzy lekarza.

Regularne wyjścia z domu i spotykanie się z innymi ludźmi mogą być inną formą opieki, a nawet terapii dla osób starszych. Zwłaszcza, gdy rodzina przestała się nimi interesować, a większość czasu spędzają zamknięci w czterech ścianach.

4.Gry i zabawy - opieka nad seniorem pobudzi ich kreatywność

Planszówki, gry karciane, szachy, warcaby, łamigłówki, szarady, sudoku, krzyżówki, państwa-miasta, domino, scrabble, puzzle czy Dobble... Aż musielibyśmy złapać oddech :)

W zależności od od upodobań i możliwości poznawczych osób starszych możesz wybrać kilka propozycji, które będą dostosowane do ich potrzeb. Z pewnością rozruszają szare komórki i pozwolą oderwać się od często dość trudnej rzeczywistości.

Ich zaletą niewątpliwie jest to, że można po nie sięgnąć praktycznie zawsze - niezależnie od pory dnia czy pogody za oknem. Nawet osoby wymagające szczególnej opieki, a nawet hospitalizacji mogą czerpać z nich frajdę i radość.

Pamiętaj, żeby uzbroić się w cierpliwość i spokojnie reagować nawet, gdy seniora dopadnie frustracja czy irytacja. Czasem, nawet pozornie prosta zabawa będzie wymagała od niego sporo wysiłku, a nawet Twojej pomocy. Nie możesz się wtedy denerwować. Cierpliwe zajmowanie się osobą starszą w takich przypadkach (niczym małym dzieckiem) pomoże mimo początkowo negatywnych emocji hamować postępy chorób poznawczych.

5. Jak spędzać czas wolny z seniorem? Wspólne słuchanie muzyki łagodzi obyczaje

Muzyka wpływa kojąco praktycznie na każdego. Wyobraź sobie tylko... Kilka chwil na kanapie może sprawić, że opadnie stres z całego dnia.

Co ważne, muzyka aktywuje obszary mózgu odpowiedzialne za wspomnienia i jest wspaniałym wsparciem w pracy nad kontrolowaniem agresji. Osoby chore na Alzheimera czy inne choroby otępienne najdłużej zachowują wrażliwość właśnie na muzykę.

Dowiedz się, jaką muzykę i wykonawców lubi. Internet pełen jest cudownych dźwięków i melodii. W miarę możliwości możecie wspólnie śpiewać, nucić czy kołysać się w ich rytm. Warto wracać do nich w trudniejszych momentach napięcia czy frustracji.

6. Czytanie książek, gazet i czasopism - osoby starsze i seniorzy tego naprawdę potrzebują!

Wydaje się, że to najprostsza, a już na pewno najbardziej oczywista alternatywa dla telewizji, seriali czy teleturniejów.

Oprócz problemów poznawczych czy ze wzrokiem istnieje kilka innych przyczyn, że senior nie może czytać samodzielnie. Możecie robić wspólnie i czytać na głos.

Ulubione powieści, poezja, kolorowe magazyny, a nawet codzienny "przegląd prasy" i wiadomości dostarczą nie tylko wielu wrażeń czy wiedzy o świecie, ale też dadzą tematy do spędzania czasu na wspaniałych rozmowach.

7. Uczymy się przez całe życie - opiekę nad osobami starszymi w domu można też tak urozmaicać

Jeśli senior lubi wyzwania, warto mobilizować go do uczenia się nowych rzeczy. Uniwersytet Trzeciego wieku, wyjścia do biblioteki, miejskie ośrodki pomocy społecznej ze swoją ofertą w całym kraju - to tylko kilka możliwości, które możesz zaproponować. Dodatkowym "bonusem" będzie możliwość poznania nowych osób i zacieśnienie więzów ze znajomymi.

Na rozwijanie nowych pasji i umiejętności nigdy nie jest za późno. Kto wie, może dzięki nim uda się złapać bakcyla do fotografii, malarstwa czy haftowania.

Korzystanie ze smartfonów czy obsługa komputera z internetem pomogą utrzymywać im także kontakt z Bliskimi, co jest szczególnie ważne w przypadku osób mieszkających większość czasu samotnie i bez rodziny.

8. Gotowanie - nadaj życiu nowy smak!

We wspólnym gospodarstwie domowym można pokusić się o przyrządzenie istnych przysmaków. Może i będzie to wymagało trochę pracy, ale za to efekty będą wręcz oszałamiające.

Możesz przyrządzać tradycyjne, znane potrawy, ale też poznawać zupełnie nowe, ekscytujące smaki. Nie bójcie się eksperymentować. Kto wie, może sąsiedzi i rodzina spróbują Twoich delicji.

Gotowanie pomaga się też zrelaksować i odprężyć - taka radość przysługuje każdemu, bez względu na wiek. Dodatkowo wspólne zmywanie i sprzątanie może stać się pretekstem, by wymienić się słodkimi uśmiechami - wszak opiekunów, pielęgniarki i seniorów, którzy są pod ich opieką łączy szczególna więź.

Trzeba jednak pamiętać, by codzienna dieta dla seniora była zrównoważona, zbalansowana i bogata w substancje odżywcze.

9. A może by tak własny zielnik? Wiele osób starszych łączy edukację z aktywnością fizyczną

A jeśli jesteśmy już przy gotowaniu, to może warto stworzyć własny zielnik? W zależności od możliwości opiekun może pomóc go zorganizować zarówno na parapecie, na balkonie, ale też w przydomowym ogródku (także przy bloku).

To idealna szansa na łączenie kilku aktywności jednocześnie - aktywności fizycznej i nowej wiedzy zarówno o samych roślinach, które będą pod opieką, jak i o możliwościach ich uprawy czy wykorzystaniu narzędzi ogrodowych.

Oprócz tego, można stworzyć specjalny spis roślin w albumie czy zeszycie. Zasuszone rośliny warto opisać - szczegóły znaleźć można w internecie - wcale nie musisz się na tym idealnie znać.

Kto by pomyślał, że może to nieść ze sobą aż tyle korzyści! 

10. Drzewo genealogiczne - poznaj swoich Bliskich

Wspólne stworzenie drzewa genealogicznego całej rodziny to świetny pomysł na kreatywne spędzenie czasu. Wszak seniorzy doskonale znają swoich Bliskich, nawet tych dalekich krewnych. To również dobry pretekst do rozmowy i wspominania dobrych chwil!

Tak naprawdę wystarczy do tego kartka/kartki papieru i długopis czy ołówek. Oczywiście, można do tego podejść bardziej artystycznie i pokusić się o prawdziwe dzieło sztuki.

Kto wie, może dzięki temu uda się na odświeżyć dawne kontakty i relacje z dziećmi, z którymi dawno się nie rozmawiało. Każda okazja jest dobra, by do siebie na nowo wrócić, prawda?

11. Domowe SPA - przygotowanie do domowych rozkoszy

Zawsze warto o siebie zadbać, prawda? Domowe rytuały SPA to idealny sposób na relaks, wyciszenie, zmniejszenie stresu związanego z codziennymi problemami.

Przydadzą się na pewno naturalne olejki do aromaterapii, świeczki, a także przygaszone światło i kojąca muzyka w tle. Warto też zaopatrzyć się w kosmetyki i narzędzia do pielęgnacji ciała.

Opieka osób starszych - wolność i szacunek

W opiece nad osobą starszą niezwykle ważne jest wzajemne szanowanie swoich granic, przyzwyczajeń czy upodobań. Wspólnie spędzony czas ma nieść przede wszystkim radość i przyjemność. Jeśli więc senior nie lubi czegoś robić, po prostu tego nie róbcie.

Zawsze miej na względzie jego dobro, zdrowie i bezpieczeństwo. Niektóre aktywności - zwłaszcza ruch, spacery czy gimnastyka są wręcz konieczne do tego, by zachować świetną formę ciała i umysłu przez długie lata.