Wypadanie macicy – leczenie, objawy, przyczyny

Według prof. Ewy Barcz dolegliwości uroginekologiczne, takie jak obniżenie narządów rodnych, to problem dotyczący ok. 30% dorosłych kobiet^[1], zwłaszcza seniorek i pań po menopauzie. To choroby, które nie zabijają, ale znacznie obniżają jakość życia. Czym jest wypadanie macicy? Jak je rozpoznać i leczyć?

Wypadanie macicy – co to jest?

Wypadanie narządu rodnego (descensus genitalis) to wysunięcie albo wpuklanie się macicy, pochwy, szyjki macicy lub innych narządów miednicy (np. pęcherza, odbytnicy) do pochwy. Może pojawić się na przedniej i tylnej ścianie pochwy (defekt przedni/tylny), szczycie pochwy (defekt szczytu pochwy) lub macicy. Często u kobiet występuje więcej niż jeden defekt. Wypadanie macicy jest drugim co do częstości występowania rodzajem obniżenia narządów rodnych.

Do wypadania macicy dochodzi, gdy ulega osłabieniu aparat podtrzymujący narządy miednicy we właściwym położeniu, czyli mięśnie, ścięgna i wiązadła znajdujące się w obrębie miednicy.

Objawy wypadania macicy i narządów miednicy

Objawy ze strony narządów rodnych, które mogą sugerować występowanie tej dolegliwości, to:

•          uczucie ciągnięcia w pochwie lub w dole pleców,
•          wrażenie ciała obcego w pochwie lub poza nią,
•          dyskomfort/ból w czasie stosunku seksualnego, a nawet całkowita niemożność do jego odbycia.

Ostrzegawcze symptomy mogą dotyczyć również układu moczowego, dlatego łatwo pomylić je z inkontynencją (nietrzymaniem moczu). Są to:

•          słabszy strumień moczu,
•          uczucie nie do końca opróżnionego pęcherza,
•          parcie na pęcherz,
•          częstsze oddawanie moczu,
•          wysiłkowe nietrzymanie moczu.

Z kolei ze strony układu pokarmowego mogą pojawić się:

•          nietrzymanie gazów i stolca,
•          trudności w trawieniu,
•          uczucie zalegania treści jelitowej,
•          konieczność uciskania ściany pochwy, aby opróżnić jelito.

Przyczyny wypadania macicy

Podstawową przyczyną wypadania narządu rodnego jest osłabienie podtrzymujących ją mięśni (mięśni Kegla/dna miednicy), ścięgien i wiązadeł. Do takiego stanu najczęściej dochodzi w wyniku ciąży i porodu – problem osłabienia pochwy i jej podparcia dotyczy aż 1 na 3 kobiety, które urodziły dziecko i może pojawić się zarówno bezpośrednio po porodzie, jak i wiele lat później. Na szczęście tylko 11% kobiet potrzebuje leczenia operacyjnego^[2].

Menopauza i starzenie się również powodują osłabienie struktur dna miednicy. Prowadzi to do niedoboru hormonów płciowych (estrogenów i androgenów), co wpływa na zaburzenia budowy i funkcji białek decydujących o wytrzymałości mechanicznej tkanek.

Choroby i czynniki zwiększające ciśnienie w jamie brzusznej również predysponują do wypadania macicy. Chodzi o przewlekłe zaparcia i kaszel, otyłość i nadwagę oraz wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej i dźwigania ciężarów. Poza tym ryzyko zwiększają obciążenia genetyczne. Schorzenia, które pogarszają stan tkanki łącznej, to m.in. zespół Marfana i choroby marfanoidalne oraz zespół Ehlers-Danos.

Jak leczyć wypadanie macicy?

Wypadanie macicy to stan rzadko zagrażający życiu, a brak dolegliwości i obniżenia komfortu życia pozwala na zrezygnowanie z leczenia i ograniczenia się do obserwacji swojego stanu. Jeśli zdiagnozowano u Ciebie obniżenie narządu rodnego, unikaj podnoszenia ciężkich przedmiotów i intensywnych ćwiczeń fizycznych. W przypadku nawagi i otyłości warto zadbać o redukcję masy ciała oraz unikać tycia.

W poważniejszych stanach stosuje się pesary. To rodzaj dopochwowego urządzenia, które dają opadającym narządom podparcie mechaniczne i zmniejszają dolegliwości. Najczęściej są zalecane w celu odroczenia leczenia operacyjnego. Odpowiednią wielkość pesaru dobiera lekarz ginekolog.

Ćwiczenia mięśni Kegla i fizjoterapia uroginekologiczna poprawiają wytrzymałość struktur podtrzymujących macicę. To metody nieinwazyjne, które polegają na terapii manualnej, terapii ruchem i pracy z oddechem. W czasie i po terapii ważne jest samodzielny trening mięśni Kegla oraz synchronizacja oddychania przeponą z aktywizacją mięśni.

Leczenie operacyjne może polegać na zabiegach rekonstrukcyjnych lub zamykających pochwę. Najlepszą metodę zaleca lekarz, który uwzględni wiek, stan zdrowia i stopień zaawansowania dolegliwości u pacjentki.

Przypisy:

[1] https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/wywiady/213249,nie-zabijaja-kobiet-ale-dramatycznie-pogarszaja-im-zycie. [dostęp online: 15.03.2023].

[2] https://www.yourpelvicfloor.org/media/pelvic-organ-prolapse-polish.pdf. [dostęp online: 15.03.2023].

Źródła:

https://www.yourpelvicfloor.org/media/pelvic-organ-prolapse-polish.pdf. [dostęp online: 15.03.2023].

https://www.mp.pl/pacjent/urologia/281383,fizjoterapia-uroginekologiczna-dla-niej-i-dla-niego. [dostęp online: 15.03.2023].

https://www.mp.pl/pacjent/urologia/279702,miesnie-dna-miednicy-u-kobiet-i-mezczyzn-miesnie-kegla-polozenie-funkcja. [dostęp online: 15.03.2023].

https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/142137,zespol-ehlersa-i-danlosa. [dostęp online: 15.03.2023].

https://blog.luxmedlublin.pl/obnizenie-narzadu-rodnego-dolegliwosci-jelitowe-ukladu-moczowego-oraz-dysfunkcje-seksualne/. [dostęp online: 15.03.2023].