Odleżyny u starszej osoby. Czym są i jak je leczyć?
Odleżyny to poważny problem u starszych osób, które są tymczasowo lub trwale unieruchomione. Niezauważone i nieleczone odleżyny powodują u seniora dyskomfort i ból (chyba że pojawią się na sparaliżowanych częściach ciała), mogą prowadzić do sepsy, a nawet zgonu. Po czym je rozpoznać? Jak pielęgnować odleżyny? Co stosować na niewielkie rany, a co na większe?
Co to są odleżyny? Powstawanie odleżyn.
Przed omówieniem objawów odleżyn warto wyjaśnić co to. Odleżyny to inaczej ogniska martwicze, które pojawiają się w miejscach długotrwałego ucisku na tkanki oraz ograniczonego przepływu krwi. Obumieranie komórek zaczyna się od skóry, następnie szerzy w głąb przez tkankę podskórną i mięśniową, aż w końcu martwica sięga kości. Jeśli pielęgnujesz leżącego seniora, musisz zwrócić szczególną uwagę na miejsca, w których ciało styka się bezpośrednio np. z materacem. Odleżyny pojawiają się często na pośladach, łokciach, piętach czy kości ogonowej.
Odleżyny – pierwsze objawy
Jak wyglądają odleżyny? Na początek zauważysz niewielki obrzęk lub niebladnące zaczerwienienie, które pojawia się w miejscu stałego kontaktu ciała z podłożem – to ostatni moment na podjęcie działań zapobiegających powstaniu odleżyny. Leczenie zaawansowanych zmian jest nie tylko trudne, ale i kosztowne! Po powiększeniu się obrzęku pojawi się zasinienie, a ciągłość skóry łatwo może ulec przerwaniu wskutek np. otarcia o prześcieradło.
Odleżyny – uszkodzenie pełnej grubości skóry w stopniach
Jak się zapewne zorientowałeś, odleżyna to zmiana chorobowa o charakterze postępującym. W związku z tym można wyróżnić kilka faz odleżyn:
- odleżyny 1 stopnia – to stan, który łatwo zignorować. Takie odleżyny wyglądają po prostu jak blednące zaczerwienienie skóry,
- odleżyny 2 stopnia – zaczerwienienie znika, gdy na ciało przestanie być wywierany nacisk. Świadczy to o tym, że mikrokrążenie uległo uszkodzeniu,
- odleżyny 3 stopnia – zmiana obejmuje całą grubość skóry, pojawia się obrzęk, dno rany jest wypełnione czerwoną ziarniną. Można też zaobserwować pęcherze wypełnione ropą,
- odleżyny 4 stopnia – martwica jest bardzo zaawansowana, a dno rany zmienia kolor na ciemny, brunatny,
- odleżyny 5 stopnia – to najbardziej zaawansowany etap. Nekroza może obejmować ścięgna, stawy, mięśnie, a nawet kości.
Leczenie odleżyn i chorej tkanki podskórnej
Czym smarować odleżyny w pierwszej fazie ich powstawania? Dobrze sprawdza się produkt łagodny dla skóry, taki jak maść przeciwodleżynowa, krem lub żel na odleżyny, zwłaszcza połączony z delikatnym masażem osłabionego miejsca. Takie zabiegi pobudzają mikrokrążenie, zapewniają newralgicznym miejscom lepsze dotlenienie i odżywienie, a tym samym – zapobiegają obumieraniu tkanki.
Co stosować na odleżyny, które mają już charakter otwartej rany? Najlepiej w takich przypadkach sprawdzają się nowoczesne, specjalistyczne opatrunki (np. hydrokoloidowe, hydrożelowe, poliuretanowe). Nie tylko zapewniają one ranie odpowiednią cyrkulację powietrza, ale też często są powleczone substancjami leczniczymi przyspieszającymi gojenie ran. Jeśli zastanawiasz się, jak wyleczyć odleżyny, zadbaj o to, żeby zmianę obejrzał lekarz.
Odleżyny – jak zapobiegać ich powstawaniu?
U leżącego seniora zastosuj środki zapobiegawcze:
- zaopatrz leżącego w materac i poduszki przeciwodleżynowe,
- starannie pielęgnuj skórę starszej osoby, zwłaszcza okolice intymne (mocz, kał i pot sprzyjają powstawaniu odleżyn),
- zmieniaj pozycję ciała co 2-3 godziny,
- obcinaj seniorowi paznokcie, aby nie uszkodził sobie przypadkiem skóry,
- w przypadku pojawienia się pierwszych objawów, odciążaj miejsce zagrożone rozwojem martwicy.
To, co na odleżyny u starszej osoby sprawdza się najlepiej, zazwyczaj wpływa też bardzo korzystnie na ogólny stan seniora. Pamiętaj też, że martwica nie rozwinie się u zdrowej, w miarę możliwości aktywnej osoby, dlatego zachęcaj podopiecznego do ruchu, jak najmniej wyręczaj w codziennych czynnościach i zadbaj o zbilansowaną dietę.
Co najlepsze na odleżyny? Profilaktyka przeciwodleżynowa!
Profilaktyka jest zdecydowanie najlepszym sposobem na odleżyny. Zapobieganie ich powstawaniu sprawi, że chory z ograniczoną mobilnością może przeżyć we względnym komforcie nawet wiele lat. Wybieraj więc materace przeciwodleżynowe, postaw na profesjonalne kosmetyki natłuszczające i nie bój się prosić o pomoc swoich bliskich lub pielęgniarki, które pomogą Ci zmieniać pozycję i zachować właściwą higienę.
W tej samej kategorii
- Jak działa materac przeciwodleżynowy i jaki model wybrać?
- Jaka witamina D3 dla seniora? Czy (i kiedy) warto ją stosować?
- Poznaj współczesny eliksir młodości - odkryj właściwości i zastosowanie olejku z konopi siewnej
- Przegląd elektrycznych wózków inwalidzkich, sprawdź nasze TOP 3!
- Łokieć Tenisisty - czy jesteś w grupie ryzyka? Sprawdź skuteczne metody leczenia!
Komentarze
Napisz komentarz