Światowy Dzień Praw Osób Starszych to ważne przypomnienie, że godność i szacunek należą się każdemu – bez względu na wiek. W Polsce liczba seniorów rośnie z roku na rok, a wraz z nią potrzeba znajomości swoich praw i uprawnień. Czy wiesz, że osoby starsze mają zagwarantowane nie tylko prawo do opieki medycznej, ale także do samodzielności, bezpieczeństwa i aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie? W tym artykule wyjaśniamy, jakie prawa przysługują seniorom w Polsce w 2025 roku i gdzie można szukać pomocy.
1. Prawa osób starszych – co mówi prawo?
Osoby w wieku 60+ podlegają szczególnej ochronie w zakresie:
-
prawa do opieki zdrowotnej,
-
prawa do życia wolnego od przemocy i wykluczenia,
-
prawa do godnego traktowania,
-
prawa do pomocy socjalnej i finansowej,
-
prawa do decydowania o sobie.
Choć nie istnieje odrębna „ustawa o prawach seniora”, to wiele przepisów – m.in. Konstytucja RP, ustawy o pomocy społecznej, o ochronie zdrowia czy o prawach pacjenta – zawiera zapisy dotyczące ochrony osób starszych.
2. Prawo do godności i równego traktowania
Seniorzy, tak jak każda inna grupa społeczna, mają prawo do życia w godności. Oznacza to:
-
brak zgody na dyskryminację ze względu na wiek,
-
prawo do wyrażania własnych opinii,
-
prawo do ochrony prywatności i autonomii.
Jeśli czujesz się wykluczony, pomijany lub źle traktowany – masz prawo to zgłosić np. do Rzecznika Praw Obywatelskich.
3. Prawo do opieki zdrowotnej i dostęp do leczenia
Osoby starsze mają pełne prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych przez NFZ. W ramach opieki przysługują m.in.:
-
refundacja leków dla seniorów 65+ i 75+,
-
bezpłatne szczepienia sezonowe,
-
opieka długoterminowa, paliatywna i hospicyjna,
-
darmowe badania profilaktyczne (np. program 40+),
-
rehabilitacja w ramach NFZ (w tym domowa).
Warto wiedzieć: część sprzętu medycznego (np. wózki, ortezy, pieluchomajtki) można otrzymać z dofinansowaniem z NFZ. Sklepy medyczne, takie jak nasz, pomagają w uzyskaniu refundacji i formalnościach.
4. Prawo do ochrony przed przemocą i zaniedbaniem
Wiek nie chroni przed przemocą – wręcz przeciwnie. Seniorzy często są ofiarami:
-
przemocy psychicznej i ekonomicznej,
-
zaniedbań ze strony opiekunów,
-
wykluczenia społecznego.
Gdzie szukać pomocy?
-
Niebieska Linia: 800 120 002
-
Telefon Zaufania dla Seniorów: 22 635 09 54
-
Ośrodki pomocy społecznej (MOPS/GOPS)
-
Organizacje pozarządowe
5. Prawo do wsparcia społecznego i informacji
Osoby starsze mają dostęp do:
-
darmowych porad prawnych i psychologicznych,
-
programów aktywizacji społecznej,
-
zajęć kulturalnych i rehabilitacyjnych,
-
kart seniora i ulg transportowych.
Warto zapisać się do Klubu Seniora, skorzystać z lokalnych inicjatyw lub zapoznać się z ofertą fundacji wspierających osoby starsze.
6. Jak skutecznie korzystać ze swoich praw?
Zapisuj ważne rozmowy z lekarzem – warto mieć notatki.
Pytaj o przysługujące świadczenia – nie zawsze są one automatycznie przyznawane.
Poproś rodzinę lub opiekuna o pomoc w formalnościach.
Skontaktuj się ze specjalistycznym sklepem medycznym – np. w celu uzyskania refundacji lub wyboru odpowiedniego sprzętu.
Podsumowanie
W Światowy Dzień Praw Osób Starszych przypominamy: seniorzy mają nie tylko potrzeby – mają też prawa. Znajomość przepisów oraz dostępnych form wsparcia to pierwszy krok, dzięki któremu osoby starsze mogą żyć bezpieczniej, godniej i bardziej samodzielnie. Co ważne, to właśnie świadomość praw daje seniorom poczucie kontroli nad własnym życiem. Dlatego tak istotne jest, abyśmy – jako rodzina, opiekunowie czy sąsiedzi – nie tylko okazywali troskę, lecz także aktywnie wspierali naszych bliskich w ich starości. Warto to robić z empatią, ale również z wiedzą oraz szacunkiem, ponieważ to połączenie tworzy prawdziwe wsparcie.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu refundacji NFZ na sprzęt medyczny?
Zadzwoń do nas lub odwiedź nasz sklep – oferujemy bezpłatne wsparcie w formalnościach i szeroki wybór produktów dla seniorów.
